Nie od dziś wiadomo, że psy dziedziczą wiele cech po swoich przodkach – od umaszczenia i kształtu uszu, po temperament czy podatność na choroby. Dzięki nowoczesnym badaniom genetycznym możemy zajrzeć „pod skórę” psa i dowiedzieć się, jakie niespodzianki kryje jego DNA. Czy przekaże swoim szczeniętom zdrowe geny? A może istnieje ryzyko, że w miocie pojawią się niechciane schorzenia? W tym artykule omówimy rolę, jaką odgrywają badania genetyczne w hodowli psów.

Czym jest genetyka?

Genetyka to nauka o dziedziczeniu cech fizycznych i zdrowotnych z pokolenia na pokolenie. U psów oznacza to, że pewne cechy, takie jak umaszczenie, budowa ciała, temperament, a także podatność na różne choroby, mogą być przekazywane z rodziców na potomstwo. Podczas planowania rozrodu, hodowcy powinni zwracać uwagę na to, aby wybrane pary nie miały w swoim DNA wad genetycznych, które mogłyby wpłynąć negatywnie na zdrowie szczeniąt.

Dlaczego badania genetyczne psów są ważne?

Badania genetyczne u psów hodowlanych stają się standardem w odpowiedzialnej hodowli. Pozwalają one na wykrycie wad dziedzicznych, które mogą być ukryte, ale mimo to przekazywane z pokolenia na pokolenie. Niektóre choroby mogą być przenoszone przez psy, które wyglądają na całkowicie zdrowe. Dzieje się tak, ponieważ są jedynie nosicielami wadliwego genu. Bez badań genetycznych ryzyko, że potomstwo odziedziczy te choroby, jest znacznie wyższe (więcej o badaniach w hodowli psów przeczytasz w naszym artykule).

Jakie choroby można wykryć dzięki badaniom genetycznym?

Wady genetyczne, które można wykryć, oczywiście różnią się w zależności od rasy. Każda rasa psów ma swoje specyficzne problemy zdrowotne, które mogą wystąpić z większym prawdopodobieństwem. Przykładowo, labradory i owczarki niemieckie są bardziej narażone na dysplazję biodrową, buldogi i mopsy na problemy z układem oddechowym, a setery irlandzkie mogą cierpieć na postępujący zanik siatkówki (PRA).

Dzięki badaniom genetycznym można wykryć takie choroby jak na przykład:

• Dysplazja stawów biodrowych i łokciowych – są to deformacje stawów, które mogą prowadzić do poważnych problemów z poruszaniem się.
• Postępujący zanik siatkówki (PRA) – jest to choroba oczu prowadząca do stopniowej utraty wzroku, często kończąca się całkowitą ślepotą.
• Mielopatia degeneracyjna – to schorzenie układu nerwowego, które prowadzi do paraliżu tylnych kończyn.
• Choroby serca
• Padaczka (u niektórych ras psów).

Regularne badania pozwalają uniknąć łączenia osobników, które są nosicielami tych chorób.

Jakie badania genetyczne warto wykonać?

Rodzaj badań zależy od rasy psa i charakterystycznych problemów zdrowotnych, które występują w danej linii hodowlanej. Opiekunowie powinni skonsultować się z lekarzem weterynarii specjalizującym się w genetyce psów, aby ustalić, jakie testy są niezbędne w ich hodowli.

Najpopularniejsze testy genetyczne obejmują:

• Badania DNA na obecność chorób dziedzicznych – takie badania pozwalają wykryć geny odpowiedzialne za niektóre wady zdrowotne, nawet jeśli pies nie wykazuje żadnych objawów.
• Ocenę stawów – prześwietlenie stawów biodrowych i łokciowych, aby wykluczyć dysplazję.
• Testy sercowe – EKG lub echokardiografia, aby ocenić stan zdrowia serca.
• Badania oczu – takie jak testy na PRA (postępujący zanik siatkówki), które pozwalają na wczesne wykrycie problemów ze wzrokiem.

Korzyści płynące z badań genetycznych

Badania genetyczne przynoszą hodowcom i opiekunom psów szereg korzyści. Przede wszystkim pozwalają na zapewnienie zdrowego miotu. Dzięki temu unikamy poważnych problemów zdrowotnych, które mogą nie tylko wpłynąć na jakość życia psa, ale także generować duże koszty leczenia.

Badania genetyczne mają również wpływ na poprawę reputacji hodowli. Hodowcy, którzy przeprowadzają regularne badania budują zaufanie wśród przyszłych właścicieli. Kupujący szczeniaka z hodowli, która dba o genetyczne zdrowie swoich zwierząt, ma większe zaufanie do niej oraz zyskuje pewność, że jego przyszły przyjaciel będzie zdrowy.

Genetyka a etyka hodowli

Zrozumienie genetyki jest ważne nie tylko z punktu widzenia zdrowia psów, ale także etyki hodowlanej. Hodowcy, którzy ignorują badania genetyczne, narażają się na nieetyczne praktyki, takie jak celowe rozmnażanie psów z wadami genetycznymi. Wprowadzenie na rynek szczeniąt z obciążeniami genetycznymi nie tylko obniża jakość życia tych zwierząt, ale także przynosi problemy ich przyszłym opiekunom.

Etyczni hodowcy, którzy dbają o zdrowie swoich psów i wykonują badania genetyczne, przyczyniają się do eliminacji wad genetycznych w całej populacji i poprawy ogólnego zdrowia rasy. To długoterminowy cel, który przynosi korzyści nie tylko danej hodowli, ale i całej społeczności opiekunów psów.

Badania genetyczne to prawdziwa inwestycja w przyszłość – zarówno dla hodowców, jak i przyszłych opiekunów psów. Dzięki nim można nie tylko zadbać o zdrowie aktualnych szczeniąt, ale też zapobiec przekazywaniu wad genetycznych, które mogłyby się pojawić w kolejnych pokoleniach. Kiedy hodowcy dbają o zdrowie genetyczne swoich pupili, mają realny wpływ na rozwój rasy i jakość życia przyszłych psów. A to stanowi podstawę etycznej i odpowiedzialnej hodowli.